30-03-2005

Enketo CASEN: 69,9% da ĉiliaj familioj posedas sian domon

el amaskomunikilaro

La logxeja realo en Cxilio plibonigxis
La rezultoj de la Enketo pri Karakterizo Sociekonomia Nacia (CASEN) estis donitaj hodiaŭ de la ministrino pri planado, Yasna Provoste. Laŭ la enketo, 69,9% da ĉiliaj familioj havas sian propran domon. Aliflanke, dum 1990 tiu kvanto estis 61,7%.

La procenta kresko de domo-havantaj familioj estis pli granda ene de la kvinono plej malriĉa de la popolo (15,6%). La procento da familioj loĝantaj en “tendejoj” (lokoj nepropraj kie la plej malriĉaj familioj sin instalas kaj konstruas domaĉojn neleĝe) malkreskis el 30,5% dum 1990 al 16,2% dum 2003.

La kvalito de la ĉiliaj domoj ankaŭ pliboniĝis. La procento da kvalite-bonaj domoj kreskis el 64,5% al 81,1% kaj da kvalite-malsataj domoj malpliiĝis el 12,9% al 6,4% dum 2003.

La atingo elektrikan lumon kaj homtrinkeblan akvon estas pli ol 90%. La feko-elimina sistemo alvenas al la 87,5% de la ĉiliaj loĝejoj.

La enketo certigas ke 42,7% el domo-havantaj familioj atingis sian revon pere de pluraj beneficaj programoj de la ŝtato. Unu el la plej gravaj socialaj programoj pri loĝeja atingo estas Sociala Baza Loĝejo, kiu kovras 20,6% el la tuto de ŝtata helpo.

Do, sep dekonoj da hejmoj jam atingis la tradicie ĉilian revon de “la domo propra”.

Tra la reto:
Radio Universidad de ChileEl Mostrador
Ministerio de Vivienda y Urbanismo (MINVU)
http://www.minvu.cl

28-03-2005

Ŝtato juĝopetis ĉeĥanon kiu incendiis je Torres del Paine

el amaskomunikilaro

La ŝtata ofico pri juĝeco oficiale petis juĝon por Jiri Smitak, ĉeĥano kiu incendiis la nacia parko “Torres del Paine”.

La incendio brulis 15 milojn da hektaroj de stepo kaj arbaro en la sudo de Ĉilio.

La juĝopeto celas trovi monkompenson al ĉilia ŝtato kaj ekologian reekvilibrigadon en la zono de la incendio.

Tra la reto:

Aperis kadavro de urba deputito en Valdivja

el amaskomunikilaro


La okazajxo sxajnas murdon
VALDIVJA.- La murda brigado de la Esplora Polico konfirmis hieraŭ ke la kadavro trovita en la rivero Sankta Petro, en Valdivja, estas de la urba deputito Gastón Burgos Vásquez.

Burgos Vásquez estis jaraĝante je 52 kiam malaperis la 19-an marton. Li estis membrante je Partio Socialista (PS) kaj estis elektita por sia posteno kadre de la lastaj urbaj elektoj dum oktobro 2004.

Ĉe la polico, oni kredas ke la kialo estis murdo.

Tra la reto:
Partido Socialista de Chile
Policía de Investigaciones de Chile

27-03-2005

La lasta bato de Alvear

el amaskomunikilaro


Soledad Alvear, prezidanta kandidatino de DCSANTIAGO.- La prezidenta kandidatino de Demokratio Kristana (DC), Soledad Alvear, deklaris ke ŝi senprobleme oferus ministraĵon al Sebastián Piñera, eksa prezidanto de Renovigado Nacia (RN), partio opozicia en Ĉilio. Ŝi kredas ke Piñera ne havas troajn malsamaĵojn kun la oficialista Koncerto por Demokratio, koalicio reganta el kie kandidatas Alvear.

Ŝi ankaŭe diris ke la avantaĝo de la alia kandidatino de Koncerto, Michelle Bachelet, ekzistas ĉar PS-PPD elektis al Bachelet antaŭ ol DC al Alvear. Laŭ la lasta enketo, oni preferas al Bachelet per 63%, dum Alvear atingas 36%.

Vidu ankaŭ:

Tra la reto:
Soledad Alvear

La trompŝtelo de Pinochet

el amaskomunikilaro


Lucía Hiriart: edzino de Augusto Pinochet Laŭ oficiala raporto, la edzino de la eksdiktatoro Pinochet, Lucía Hiriart, ne deklaris CLP$1385 milionojn (1,8 milionoj da eŭroj). La elo de tiu mona sumo ne estas konata ĝis nun.

Ankaŭ, ĵusa polica raporto informis ke Pinochet trompŝtelis ŝtaton je $17 milionoj da usonaj dolaroj kiel imposto.

Cetere, la lasta raporto de la usona senato pri la afero certigas ke Pinochet kaj Hiriart uzis 125 kontojn ĉe unu deko da bankoj el malsamaj landoj.

Tra la reto:
El Mercurio - El Mostrador - La Nación
Servicio de Impuestos Internos
http://www.sii.cl

24-03-2005

Prezidanteca milito

de José Rafael NÚÑEZ TOSO


Michelle Bachelet, prezidanta kandidatino por PS-PPD, interne de KoncertoDe la dezicio de Koncerto por Demokratio pri elektado de sia fina kadidatino por kuri kontraŭ Joaquín Lavín, oni dirpovas ke la prezidanteca milito certe jam komenciĝis. La dezicio akordita de la “Ila Komisiono” de Koncerto inkluzivas du naciajn debatojn, dek unu regionaj debatoj, kaj elekto de fina kandidatino koalicia la 31-an julion.

Soledad Alvear, prezidanta kandidatino por Demokratio Kristana, interne de KoncertoMalgraŭ la enketoj favoras ambaŭ oficialistaj kandidatinoj, la opozicia Alianco por Ĉilio certigas ke kiam estos jam elektita la finan kandidatinon de Koncerto, la enketoj ekos favori al Lavín. La nuntempaj rezultoj donas al Lavín malpli ol la oficialista alternativo. Inter ambaŭ kandidatinoj de Koncerto, la enketoj ĉiame favoris al Michelle Bachelet (PS-PPD) kun 63% kontraŭ Soledad Alvear (DC) kun 36%.

Kiam unu ĵurnalisto demandis al Prezidanto Lagos pri lia prefero inter ambaŭ kandidatinoj de sia koalicio (Koncerto), li diretas preferi je Bachelet. Tuje, la tuta Demokratio Kristana (DC) protestis pro vortoj de Prezidanto, dirante ke li, kiel estro de Koncerto kaj Prezidanto de la Respubliko, ne povas publike preferi unu el la du kandidatinoj. Poste, la Prezidanto Lagos publike pardonpetis al Alvear. Kelkaj analizistoj pensas ke tiu ĉi eraro povos favori al Bachelet, pro la granda populareco de la deĵoro de Lagos kiel prezidanto (pli ol 70% laŭ lasta enketo).

Joaquín Lavín, prezidanta kandidato por AliancoKiam la kandidata nomo de dekstra Alianco por Ĉilio estis ŝajnante sendube de Joaquín Lavín por balotado dum venonta decembro, kiu ankaŭ estis candidato dum 1999 kontraŭ la nuna deĵoranta Ricardo Lagos, Alianco havis la sian propan krizon. La partio de Alianco nomata Renovigado Nacia (RN) ne tute konsentis Lavín (li estas de Unio Demokratia Sendependa, UDI). Ene de RN oni alvokis ampleksatan politika-komisionon por decidi fina pozicio de RN: aŭ apogi al Lavín aŭ lanci propan kandidaton. Finfine, RN decidis per preskaŭ tutaj voĉdonoj apogi al Lavín kaj reeki laboron por balotado.

La maldekstrema koalicio PODEMOS (Povo Demokratia kaj Sociala), kiu obtenis 9,14% kadre de lasta urba-balotado, certigas ke ili ne falos sub oferoj de Koncerto pri unuiĝo de PC al Koncerto. PODEMOS diras ke la registaro “ŝajne maldekstra, sed tute novliberista kaj amiko de Bush” ne povas oferi realan proponon por favori popolon kaj ne al internaciaj kapitaloj. Ŝajnas ke la kanditato de PODEMOS estos aŭ Tomás Moulian (PC) aŭ Tomás Hirsch (PH).

Fina balotado prezidenta okazos decembre.

Tra la reto:
Poder Democrático y Social (PODEMOS)
http://www.podemos.cl
Michelle Bachelet
http://www.michellebachelet.cl
Soledad Alvear
http://www.soledadalvear.cl
Unión Demócrata Independiente (UDI)
http://www.udi.cl

Kontribuu kun Ĉilia Aero

Ĉilia Aero, la nova esperantlingva retĵurnalo pri Ĉilio petas vian kunlaboron. Se vi volas verki artikolojn aŭ helpi nin, skribu min retpoŝte por ke mi aldonu vin al redakcio.
Memoru ke vi povas helpi multmaniere. Ekz.: skizi bildojn, skribi artikolojn, rezumi noticojn el naciaj amaskomunikiloj, ktp.